पुणे : शेतकऱ्यांच्या तातडीच्या १२ तासांचा दिवसा वीज पुरवठ्याच्या गरजा पूर्ण करण्याच्या प्रयत्नात, सर्व कृषी वीज फीडर सौर ऊर्जेद्वारे चालवले जातील याची खात्री करण्यासाठी राज्य सरकार महत्त्वपूर्ण पाऊल उचलत आहे, उपमुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी रविवारी घोषणा केली.
सध्या दिवसा नियमित अखंड वीजपुरवठा उपलब्ध नसल्याने शेतकऱ्यांना रात्रीच्या वेळी शेतीची कामे करावी लागत आहेत. बालेवाडी स्टेडियमवर पाणी फाउंडेशनच्या ‘शेतकरी चषक’ (Farmer Cup)कार्यक्रमात फडणवीस बोलत होते.प्रतिष्ठानचे प्रमुख असलेल्या प्रख्यात अभिने आणि निर्माती किरण राव त्यावेळी उपस्थित होत्या.
उपमुख्यमंत्र्यांनी सांगितले की, सर्व कृषी फीडरपैकी ३०% फीडर यावर्षी सौरऊर्जेच्या अंतर्गत आणले जातील, ज्यासाठी ते सरकारी जमीन वापरतील तसेच वापरात नसलेली जमीन किंवा शेतकऱ्यांकडून नापीक शेतजमीन ३० वर्षांसाठी ७५,००० रुपये प्रति वर्ष भाडे भाडेतत्त्वावर दिली जाईल आणि ज्यात दरवर्षी दोन टक्क्यांनी वाढ केली जाईल.
“आम्ही २०१७ मध्ये अहमदनगर जिल्ह्यातील राळेगणसिद्धी गावात हा प्रयोग सुरू केला. आम्हाला चांगला प्रतिसाद मिळाला आणि आम्ही त्याचा राज्यभर विस्तार करणार आहोत. आम्हाला येत्या चार वर्षांत १०० टक्के सौरऊर्जेवर चालणारे फीडर्स साध्य करायचे आहेत, ” उपमुख्यमंत्री म्हणाले. फडणवीस म्हणाले की, ‘नमो शेतकरी योजने’ अंतर्गत राज्यातील सुमारे १. १२ कोटी शेतकऱ्यांना ६,००० रुपये मिळणार आहेत.
उपमुख्यमंत्र्यांनी पाणी फाऊंडेशनला शेतकऱ्यांचा सहभाग वाढवण्याचे आवाहन केले कारण यामुळे समाजाचा सर्वांगीण विकास होईल.त्यांनी सर्व शेतकर्यांचे अभिनंदन केले आणि महागाई, हवामान बदल आणि बाजारातील अनिश्चितता यांचा सामना करण्यासाठी सामूहिक शेती कशी महत्त्वाची आहे यावर भर दिला.
त्यांनी अनुदानाच्या पलीकडे पाहण्याचे, आणि स्वयं-शाश्वत आणि फायदेशीर शेतकरी-उत्पादक कंपन्या तयार करण्यावर लक्ष केंद्रित करण्याचे आवाहन केले. आमिर खान यांनी आपल्या भाषणात सांगितले, “सामूहिक शेतीमुळे शेतकर्यांचा खर्च कमी होण्यास मदत झाली आहे आणि त्यांची व्याप्ती आणखी वाढवण्यासाठी त्यांना प्रेरणा मिळाली आहे. ‘शेतीशाळा’च्या प्रयोगामुळे शेतकऱ्यांसाठी खुला दृष्टिकोन निर्माण झाला.आपण शेतीकडे व्यवसाय म्हणून पाहिले पाहिजे आणि त्यासाठी अधिक उद्योजकांची गरज आहे.
जायकवाडी धरणात फ्लोटिंग पॅनल्सला तज्ज्ञांचा विरोध
जायकवाडी या मोठ्या पाटबंधारे प्रकल्पात फ्लोटिंग पॅनेलचा वापर करून सौरऊर्जा प्रकल्प उभारण्याचा उल्लेख राज्य सरकारने वार्षिक अर्थसंकल्पात केला असताना, तज्ज्ञांसह निसर्गप्रेमींनी या योजनेला कडाडून विरोध केला आहे.
प्रस्तावित प्रकल्प पक्षी अभयारण्याच्या कक्षेत येत असल्याचे अधोरेखित करून, तज्ञांचे म्हणणे आहे की कायद्यानुसार येथे सौरऊर्जा प्रकल्प उभारणे बेकायदेशीर आहे.
छत्रपती संभाजीनगरचे माननीय वन्यजीव वॉर्डन किशोर पाठक म्हणाले की, सरकारने जायकवाडी धरणावर सौर ऊर्जा प्रकल्पाचा विचार करण्याऐवजी अर्थपूर्ण प्रकल्पांवर आपला वेळ आणि शक्ती खर्च करावी. ते म्हणाले, “केंद्रात आणि राज्यात एकाच पक्षाची सत्ता आहे याचा अर्थ त्यांना कायद्याचे उल्लंघन करण्याचा अधिकार आहे असे नाही. प्रकल्प रद्द करण्यासाठी आम्ही दात-खिळी लढू,” असे ते म्हणाले.
या प्रकल्पाला हिरवा कंदील मिळाल्यास निसर्गप्रेमी न्यायव्यवस्थेकडे जातील, असे पक्षीपाल रितेश पेंडसे यांनी सांगितले.
“पक्षी अभयारण्य आधीच पाईपलाईनची कामे, बेकायदेशीर मासेमारी आणि पाणथळ शेती यासह अनेक क्रियाकलापांचे साक्षीदार आहे. या प्रकल्पामुळे उर्वरित अधिवासांना धोका निर्माण होईल,” ते म्हणाले.
341.05 Sq.km मध्ये पसरलेले, जायकवाडी पक्षी अभयारण्य हे निवासी आणि स्थलांतरित पक्ष्यांच्या 234 प्रजातींचे घर मानले जाते.